Porady podatkowe
15.02.2016

Czy małoletni może podpisać umowę cywilnoprawną ?

Przepisy prawa nie zabraniają zawierania umów cywilnoprawnych z osobami niepełnoletnimi. Umowy mogą być zawierane z tymi osobami za zgodą ich przedstawicieli ustawowych lub za ich pośrednictwem.

Według art. 12 K.c. nie mają zdolności do czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu oraz osoby całkowicie ubezwłasnowolnione. Czynność prawna dokonana przez taką osobę jest nieważna.

Ważność umowy zawartej przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela. Przy czym osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów postanowi inaczej. Małoletni może sam potwierdzić zawartą umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych (z chwilą ukończenia 18 lat), a strona, która zawarła umowę z osobą ograniczoną w zdolności do czynności prawnych, nie może powoływać się na brak zgody jej przedstawiciela ustawowego.

W zasadzie czynność prawna małoletniego (zawarcie umowy zlecenia) może być dokonana przez przedstawiciela, przy czym umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo).

Zgodnie z art. 98 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako jego przedstawiciel ustawowy. W sytuacji gdy żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską, reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Przyjmuje się, że wystarczy wiedza przedstawiciela ustawowego o umowie i brak sprzeciwu. Jednak dla celów dowodowych warto skorzystać z formy pisemnej. Ponadto stosownie do art. 63 K.c., jeżeli do dokonania czynności prawnej potrzebna jest zgoda osoby trzeciej, może ona wyrazić zgodę przed złożeniem oświadczenia przez osoby dokonujące czynności albo po jego złożeniu. Zgoda wyrażona po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną. Oznacza to, że ważna jest umowa, nawet zawarta bez zgody przedstawiciela ustawowego, jeśli zgoda ta została wyrażona w terminie późniejszym.