6 czerwca 2019 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw nowelizacja Kodeksu pracy z 16 maja 2019 r., tym samym po 3-miesięcznym vacatio legis, nowelizacja ta zaczyna obowiązywać i zmieniają się przepisy Kodeksu pracy w czterech najważniejszych jego aspektach:
- w zakresie równego traktowania i mobbingu,
- uprawnień rodzicielskich,
- wydawania świadectw pracy i
- przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy.
Ad1
Zmiana w zakresie przepisów dotyczących równego traktowania pracownika powoduje, że każde nieuzasadnione obiektywnymi przyczynami nierówne traktowanie pracowników będzie uznawane za dyskryminację.
Co do mobbingu, nowelizacja dopuszcza formułowanie roszczeń o odszkodowanie za mobbing także w czasie trwania stosunku pracy, przy czym nie zmieniła się definicja mobbingu, i aby w świetle prawa uznać dane działanie za mobbingowe (m.in. muszą być spełnione przesłanki „długotrwałości” i „uporczywości” – takich działań).
Ad2
Nowela wprowadza dodatkowe uprawnienia dla innych członków rodziny pracownika któremu urodziło się dziecko i już nie tylko rodzice dziecka mają prawo do korzystania z urlopu macierzyńskiego (lub rodzicielskiego), ale również babcia czy ciotka dziecka w sytuacji, gdy z urlopu nie może skorzystać matka dziecka. Dotyczą m.in ochrony przed rozwiązaniem umowy, wynagradzania za czas pozostawania bez pracy w przypadku bezzasadnego zwolnienia czy uprawnienia co do skorzystania z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim).
Ad3
W przypadku świadectw nowela precyzuje dzień wydania świadectwa pracy jako „dzień, w którym następuje ustanie stosunku pracy” (a nie jak dotychczas „niezwłocznie”).
Wydłuża się do 14 dni termin na żądanie sprostowania świadectwa pracy, tak samo termin na wystąpienie w tym zakresie do sądu pracy.
Nowela wprowadza nowy art. 97[1] k.p., który przewiduje prawo pracownika do dwóch nowych powództw tj.
- z roszczeniem do sądu pracy o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy w przypadku jego niewydania,
- wystąpienie z powództwem do sądu cywilnego o ustalenie uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy, o ile pracodawca już nie istnieje lub z innych przyczyn nie można go pozwać o wydanie świadectwa pracy.
Co do tego ostatniego to orzeczenie sądu w zakresie ustalenie uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy o ile zostanie wydane – zastąpi świadectwo pracy i ma zawierać wszystkie te informacje, które powinny się znaleźć w świadectwie pracy. Na rozpoznania żądania pracownika w zakresie ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy będzie to następować w postępowaniu nieprocesowym, które różni m.in. tym że pismem wszczynającym jest wniosek a nie pozew.
Ad4
Po zmianie przepisów, pracodawca chcąc powołać się na przedawnienia roszczenia pracownika ze stosunku pracy (które co do zasady ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne), musi (po zmianie przepisów) podnieść w sprawie zarzut przedawnienia, w przeciwnym wypadku roszczenie się nie przedawni i pracownik będzie mógł dochodzić swoich praw np. po 10 latach. Poprzednio przypomnę, przepisy wskazywały na możliwość uwzględnienia przedawniania z urzędu, nawet bez podejmowania żadnych działań przez pracodawcę.
Podstawa prawna
Ustawa z 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 6 czerwca 2019 poz. 1043).
